Kozanoğlu

Kozanlı Beyliği Afşar soyundandır. Anadoludaki derebeyliklerden birisiydi. Kozan bölgesinin yönetimi bu ailenin elindeydi.Gitgide güçlenmeye başlamışlardı. Kendilerine karşı savaş açan Mısır Beyliğine ve öteki komşu beylerin saldırılarını püskürtüyorlardı.Bölgedeki egemenliklerinin güçlenmesi ve halkın onlara bağlılığı Osmanlı Devleti için tehlike oluşturuyordu. Padişah Sultan Aziz Kozan Beyliğini dağıtmak isteyince Osmanlı Devletine katılmayı kabul ettiler. Padişah Kozanoğlu ailesine çeşitli illerde valilikler verdi. Kozanoğullarından Yusuf Bey de Sıvas’a tayin edildi. Fakat memurluğu içine sindiremeyen Yusuf Bey taraflarını toplayarak başkaldırdı. Kozan’da bütün aşiretleri isyanda topladı. Fakat Osmanlı kuvvetleriyle çatışmada yenildiler. Yusuf Bey esir düştü ve asılarak cezalandırıldı.

Kavga ve özgürlük şairi Dadaloğlunun doğum yeri ve tarihi kesin olarak bilinmemektedir.Atilla Özkırımlı'nın,
şiirlerinde geçen olaylardan ve adlardan yola çıkarak belirttiğine göre 1785-1868 yılları arasında yaşadığı
sanılmaktadır.Dadaloğlu Türkmenlerin göçebe Avşar Boyundan gelmektedir. Şiirlerinde Avşarların Osmanlıların
iskan politikasına karşı gösterdikleri kavga ve direnişi dile getirir.
Varsayılan Kozanoğlu

Kozan’a eller Koza’a
Akıl ermez bu düzene
Öldürmüşler beyimizi
Yasak mezarın gezene

Kara çadır is mi tutar
Altın tabak pas mı tutar
Kozanoğlu ölmeyinen
Avşar kızı yas mı tutar

Şu Feke’nin hanımları
Kara bilmez alınları
Kör olasın Derviş Paşa
Hep dul kodun gelinleri

Kozan Dağı çatal matal
Arasında aslan yatar
Ünü büyük Kozanoğlu
Kürk giydirir at bağışlar

Çıktım Kozan’ın Dağına
Karı dizleyi dizleyi
Yaralarım göz göz oldu
Hekim gözleyi gözleyi

Kara çadır eğmeyinen
Önü çapraz düğmeyinen
Ne kaçarsın Kozanoğlu
Beşyüz atlı gelmeyinen

Çıktım Kozanın Dağına
Remil attım dost bağına
Aşiretten imdat gelmez
Kaç kurtul Gavur Dağı’na

Kır atım ürktü boşandı
Üzengi yere döşendi
Ne yatarsın Kozanoğlu
Kılıcı düşman kuşandı

Kozan Dağı karlı, buzlu
İçi dolu gelin, kızlı
Gitme beyim öldürürler
O hayınlar dünden sözlü

Sürdürür atın sürdürür
Sürgüsü duman püskürür
Yiğitliğin şerefi cenk
Hem ölür hem öldürür

Kozanoğlu oturuyor
Beylik toplar atılıyor
Ne durursun Kozanoğlu
Kan gövdeyi götürüyor

Kozanoğlu avdan gelir
Avını elinden alır
Buna Kozanoğlu derler
Yiğit ölür namı kalır

Kara kavak yıkıntısı
Dallarının döküntüsü
Kozanoğlu düğün tutmuş
Nerde bunun okuntusu

Odasında gergef işler
Küheylanlar çayır dişler
Buna Kozanoğlu derler
Kürk giydirir at bağışlar

Tütün gelir kese ilen
İçemedim tasa ilen
Kozanoğlu yaralanmış
Su istiyor kase ilen

Karadır yağlık karası
Karıştı Kozan arası
Ben öpmeye kıyamazdım
Ak göğsü süngü yarası


Dadaloğlu